BADAKIZUE BERMEON URPEKO AMA BIRJINA BAT DAUKAGULA?

martxoa 06, 2020

Beti komentatu izan dizuet Bermeon, kasu batzuetan, munduan bakarrak izan diren monumentuak, artelanak edo ekimenak egin izan direla. Oraingo honetan, Gaztelugatxeko San Juanen aurrean dagoen Begoñako Ama Birjinaren urpeko entronizazioaren historia azalduko dizuet. Gertakari erlijiosoa ez ezik, herrikoia ere izan zen, 60ko hamarkadaren hasieran mundu osoa harritu zuena.

ZERGATIK SORTU ZEN EKIMEN HAU?

1963ko irailaren 15ean Bizkaiko zaindaria den Begoñako Ama Birjina urpean tronuratu zuten, Kantauri itsasoan. Ekimen hura Bizkaiko Urpeko Jardueren Zentro Txangozaleak (CEVAS) antolatu zuen, Giovanni Marra Basso, Juan Marra bezala ezaguna, italiar jatorrikoa, CEVASeko presidentea izanik eta proiektu honen bultzatzaile nagusia. Itsas azpian eta leku enblematiko honetan elkartzearen ideia Juan Marra urpekari handia eta CEVAS klubeko hiru kideri omenaldia egin nahi izan zieten urpekari talde batengandik sortu zen, eta 1912an Bermeon izandako galerna tragikoan hildako arrantzaleen memoria ohoratu nahi izan zuten.

Bere ezaugarriei dagokienez, Genoako San Fructuosoko uretan murgilduta dagoen Amildegietako Kristoren irudiarekin batera, munduko handienetarikotzat hartuta dago honako irudi hau. Bere tamaina, Mexikoko Acapulcoko portuan dagoen Guadalupeko Birjinarekin edo Kataluniako Montserrateko Morenetarekin aldera daiteke.

Ama Birjinaren irudia Joaquín Lucarini eskultorearen lana dugu. Gogoratu arkitekto hau Bermeoko Sagrado Corazón ikastetxeko kaperaren gaineko 20 metroko dorrean dagoen “Jesusen Bihotzaren” eskulturaren egilea izan zela. Gainera, arkitektu ospetsu honek Deustun dagoen “El Tigre” deituriko etxebizitzan aurkitzen den eskultura egin zuen, Bilboko eraikuntza adierazgarrienetariko bat dena.

Begoñako Ama Birjinaren irudiak 1,20 metroko altuera du eta bere oina 47x30 zm-koa da. Hau 55x46 zm. neurtzen duen plataforma baten gainean kokatuta dago. Bere pisua 198 kg-koa da eta berunez beteta dagoenez 850 kg.ra heltzen da. Irudia 12 metroko sakoneran tronuratu zuten urpekariek ikusi ahal izateko asmoarekin; horrela, itsasbeheran arazorik gabe ikus dezakete.

1963ko irailaren 15ean 500 ontzi inguruk lagundu zuten itsasoz ekitaldia itsas prozesio ikusgarri batean. Lurrez, milaka lagun kaleratu zituzten portuan, birjina garraiatzen zuen itsasontzia. Bizkaia osotik jendea etorri zen gertaera ikustera; gainera, pertsona horietako asko errepidetik hurbildu ziren San Juanera, ekitaldia lehorretik ikusteko. Izugarria izan zen!

MONOLITOAREN KOKAPENA 1969an

1969an, Begoñako Ama Birjina urpean tronuratzeak sei urte bete zituenean, Bermeo-Bakio errepidean ekintza hau gogorarazten duen 2,5 metroko altuera eta 1,5 metroko oinarria duen marmolezko monolito bat jarri zen. Honakoa dago idatzita: “La Diputación Foral de Bizkaia, erige este monumento conmemorativo a la entronización submarina de la Virgen de Begoña que fue y proyectada y realizada por el centro excursionista vizcaino de actividades subacuáticas. Bermeo 15-IX -1963. 14- IX-1969”.

Monolitoaren beste aldean hau irakur dezakegu: "Dediquemos una Oración como recuerdo a los pescadores que durante la galerna de la noche del 12 al 13 de Agosto de 1912 perecieron en el mar entre ellos a los 116 Arrantzales bermeoanos. En la Memoria del Hermano Rafael Laredo ex profesor de La Salle de Bilbao que difundió con gran ilusión en sus exposiciones iconográficas marinas. Nuestra Sra. de Begoña patrona de Vizcaya entronizada en el mar Cantábrico. 10-9-1995 CEVAS".

BERMEOKO FRANTZISKOTARREN ELIZAKO ERREPLIKA

Itsasoan murgildurik dagoen Ama Birjina ikustea oso zaila zenez eta hara heltzea, murgilduta ere, erraza ez zenez gero, 25 urte igaro ondoren, CEVAS klubak birjinaren kopia bat enkargatu zion Leonardo Lucarini eskultoreari, Joaquin Lucariniren semeari. Irudiaren kopia bat egin zuen eta Bermeoko Aita Frantziskotarren elizan ezarri zuten. Beraz, 1988tik hor ikus dezakegu elizaren alboko kapera batean.

50. URTEURRENA

2013ko irailaren 15ean, hura jarri zeneko 50. urteurrenean, CEVAS klubak omenaldi berezia egin zuen gertaera hori gogoratzeko (Anna Marra, Juan Marraren alaba, eta CEVAS klubeko beste kide aktibo batzuk izan ziren ekitaldiaren antolatzaileak). Horretarako, Frantziskotarren Komentuko erreplika atera eta itsas prozesioan eraman zuten San Juaneraino. Lehorrean, San Joan monolitoaren aurrean omenaldi bat egin zuten, urteurrena gogoratuz eta Juan Marra Basso artisauaren omenezko plaka txiki bat inauguratuz.

Iturria: CEVASeko webgunea

Behean dituzu argazki batzuk. Gainera, gai honetaz bideo batzuk daude sarean:

Lehenengo bideoa

Bigarren bideoa

*** Podéis leer esta entrada en castellano aquí.

***Gustatu bazaizue kontutxu hau, badakizue... klikatu eta partekatu! (Irakurtzeko denbora: 2’51’’)