FRAILLELEKU: ERDI AROKO IZENA
LEKUAREN ZEHETASUNAK
Bermeoko toponimiari
buruzko liburuan oso ondo agertzen da azalduta: Santa Eufemia elizaren
hegoaldeko kalea. Gaur kalea den arren, XIX. mendearen amaierara arte, paraje
legez aipatzen da; pilotalekua eta moila berria egin aurretik, eliza eta
Portunagusirako sarreraren arteko gunea zen Frailleleku. 1897-99an ipini
zitzaion ofizialki izena. Parajea eta izenaren jatorria ondoko agiriak azaltzen
du:
«Desde el muelle de
arcos de entrada al puerto y la explanada donde se asienta la iglesia de Santa
Eufemia, Frailelecu (el cual viene de la costumbre que antiguamente tenia la
comunidad de franciscanos de situar en aquel punto a la hora del regreso de las
lanchas a uno de los regulares para dar la bendicion a las tripulaciones y
recoger los donativos que estas le entregaban)».
XIX. mendeko
dokumentazioan beti aipatzen da toki hau ‘frailelecu’, ‘fraylelecu’ edo ‘frayle
lecu’ izenekin.
ZERGATIK OHITURA HAU?
Erdi Arotik zuten
bermeotarrek frantziskotarrei arraina emateko ohitura. Ohitura hori XIX.
mendera arte mantendu zen. Bermeoko Komentuko frantziskotarretako bat portuaren
bokalean egon ohi zen, fraille-leku izeneko lekuan, eta arrantzaleek arraina
eman edo botatzen zioten portuan sartzen zirenean: "Los frailes que se
encontraban en el convento de Izaro también acudían a Bermeo a pedir limosna y
muy probablemente también serían parte de esos frailes que recogían el pescado
que los pescadores les daban en Fraile leku". (Anasagasti, P.)
Gonzagak deskribapen oso
interesgarria egin zuen 1587an, Izaroko fraideek zuten bizimodu zailari buruz:
«Los que habitan en la
isla de Izaro ni viven delicadamente ni gozan de delicias: ya que admiten
limosnas para la alimentación diaria, a menudo carecen incluso de aquello con
lo que puedan reparar los cuerpos extenuados por la penitencia, en espacial en
invierno. Por esta razón, a menudo se ven forzados a pedir alimento a los
habitantes de la vecina aldea desde un lugar alto con un lienzo atado a un
palo, para no desfallecer del todo. Pues visto esto jóvenes robustos y
fortísimos navegantes llevan al convento pan recién hecho y también el pan
mendigado de puerta en puerta, deslizándose en barquillas y dividiendo las olas
con la quilla, atravesando las aguas del mar del oceáno encolerizado no sin
peligro inminente de perder la vida, y así reparar los vientres hambrientos de
los hermanos con peces nutritivos o bien regalados o también cogidos con
anzuelo o con la red por algún hermano después de haber acabado la tarea
dedicada al buen y máximo Dios».
Argazkiak: Oso argazki
interesgarria eskaintzen dizuet. Zalantzarik gabe, leku horren eta fraidearen
existentzia egiaztatzeko lekukotasunik garrantzitsuena. Luis Paret margolariak
Bermeoren koadro ederra margotu zuen 1783an. Koadro honetan Bermeoko zenbait
xehetasun interesgarri agertzen dira: Ertzilla dorrea, Atalaiako Santa Maria
eliza, baina bere behealdean, porturako sarreran, fraide baten irudia ikus
dezakezue. Gure frantziskotarra Fraile Lekun.
Nola gustatuko
litzaidakeen Pareten koadroa Portu zaharrean berriro ikusi ahal izatea!
***Gustatu bazaizue kontutxu hau, badakizue...
klikatu eta partekatu! (Irakurtzeko denbora: 1’47’’)